Έχει σημασία η θεραπεία για να είναι αποτελεσματική να ξεκινά νωρίς σε ηλικία 3-6 μ. ή τουλάχιστον μέχρι το 2ο έτος σε ελαφρότερες περιπτώσεις.
Ο παιδιατρικός φυσικοθεραπευτής καλείται να αντιμετωπίσει τα δύο κύρια προβλήματα της Ε.Δ. ( Εγκεφαλικής Δυσλειτουργίας ) τα οποία είναι ο ελλιπής κινητικός έλεγχος και η μη φυσιολογική μυϊκή συνέργεια. Η φυσικοθεραπεία μπορεί να ελαχιστοποιήσει τα δυσμενή αποτελέσματα στηριζόμενη αφ' ενός στην πλαστικότητα του εγκεφάλου και αφετέρου στην ιδιότητά του να προσλαμβάνει ερεθίσματα απ' το περιβάλλον. Σκοπός της φυσικοθεραπευτικής παρέμβασης είναι να δημιουργήσει τις κατάλληλες προϋποθέσεις ώστε το παιδί να καταφέρει να ανταποκριθεί στις λειτουργικές του ανάγκες όσο γίνεται πιο φυσιολογικά.
Παιδιά με Ε.Ε.Δ. (Ελάχιστη Εγκεφαλική Δυσλειτουργία) έχουν συχνά προβλήματα στο σχολείο με τη γυμναστική.
Συμπέρασμα: Λόγω των προβλημάτων του κινητικού συντονισμού δεν μπορούν να συναγωνιστούν σε αθλήματα τα άλλα παιδιά.
- Προτιμούν καθιστικά παιχνίδια
- Παίζουν μόνα τους ή παίζουν με μικρότερα παιδιά
- Συχνά περιγράφονται σαν παιδιά με τα οποία τα άλλα παιδιά δεν παίζουν γιατί δεν "έχουν πλάκα"
- Μπλέκουν συχνά σε καβγάδες
Παρατηρούμε:
- Συχνά στην όρθια στάση όταν σηκώνει μάτια σηκώνει το κεφάλι και ταυτόχρονα σηκώνει τις φτέρνες από το πάτωμα.
- Όταν κατεβάζει τα μάτια κατεβάζει και τις φτέρνες.
- Κάθε κίνηση του κεφαλιού διαταράσσει την ισορροπία.
- Ελλιπής ανάπτυξη της βάδισης.
- Εμμονή αντιδράσεων προσανατολισμού.
- Ελλιπής ωρίμανση προσανατολισμού στο χώρο.
- Αδυναμία ενσωμάτωσης τους σε λειτουργία.
- Αδυναμία ανάπτυξης ποιοτικών αντιδράσεων ισορροπίας.
- Η αδυναμία ανάπτυξης κινητικού σχεδιασμού είναι έντονη.
- Πρέπει να γίνει ακριβής εκτίμηση της δυνατότητας σχεδιασμού της κίνησης όπου έχει σημασία στην ανάπτυξη κινητικού ελέγχου.
Η συστηματική αξιολόγηση μας οδηγεί στην εντόπιση των προβλημάτων και στην ιεράρχηση των ταξινομημένων στόχων: Βραχυπρόθεσμους - μακροπρόθεσμους καθορίζει τη θεραπευτική στρατηγική. Η κατάστρωση του εξατομικευμένου προγράμματος γίνεται από έμπειρο εξειδικευμένο παιδιατρικό θεραπευτή με επιλογή κατάλληλων τεχνικών.
Στόχοι
Στόχος της φυσικοθεραπείας είναι να διδαχθεί το παιδί να κινείται όσο γίνεται πιο φυσιολογικά. Το παιδί αντιμετωπίζεται ως σύνολο με συγκεκριμένες ατομικές ανάγκες. Δεν εφαρμόζεται τοπική θεραπεία. Δεν διδάσκουμε κινήσεις αλλά την αίσθηση της κίνησης. Η κάθε κινητική δραστηριότητα ενσωματώνεται σε καθημερινή λειτουργική πρακτική (γνώση σώματος, αναγνώριση περιβάλλοντος, επικοινωνία, μετακίνηση, παιχνίδι, αυτοεξυπηρέτηση).
Αξιολόγηση
Η αξιολόγηση είναι μία διαρκής διαδικασία όπου σ' όλη τη διάρκεια της παρέμβασης οριοθετεί και καθορίζει τους στόχους ενώ διαμορφώνει τη στρατηγική της αισθητικοκινητικής επανεκπαίδευσης. Ενημέρωση από το ιατρικό ιστορικό του παιδιού. Ιστορικό της αισθητικοκινητικής ανάπτυξης. Παρατήρηση αυτόματης ή εκούσιας ενεργητικής δραστηριότητας.
Δοκιμασίες μέσω χειρισμών. Επίσης «Τι μπορεί να κάνει το παιδί», «Πως το κάνει και γιατί», «Τι δεν μπορεί να κάνει και γιατί». Οι απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα θα καθορίσουν το «λειτουργικό επίπεδο».
Η μουσική, το τραγούδι και το παιχνίδι αποτελούν αναπόσπαστα στοιχεία της ψυχοκινητικής ανάπτυξης ενός βρέφους-παιδιού για την επικοινωνία του με το περιβάλλον. Ενσωματώνεται η μουσική-τραγούδι και ποικιλία ήχων στη θεραπευτική πρακτική.
Βοηθήματα
Πρόκειται για ειδικά εξαρτήματα, υλικά και μέσα που επιλέγονται με σκοπό τη διατήρηση της φυσιολογικής βιομηχανικής ευθυγράμμισης των αρθρώσεων του παιδιού, την τροποποίηση του περιβάλλοντος και προσαρμογή του παιδιού σε δραστηριότητες και απαιτήσεις της καθημερινής του ζωής.
- Διορθωτικοί νάρθηκες
- Βοηθήματα για εξασφάλιση σωστής θέσης
- Βοηθήματα για μετακίνηση
- Θεραπευτικά υλικά και μέσα
Εκπαίδευση της οικογένειας
Οι θεραπευτές διδάσκουν τους γονείς να κατανοούν, να παρατηρούν, να αναγνωρίζουν ακόμα και τη παραμικρή βελτίωση, να εμπλέκουν το παιδί στην καθημερινή οικογενειακή ζωή, να ενθαρρύνουν την προσπάθεια, να στηρίζουν την ανάπτυξη, να εμπνέουν αυτοπεποίθηση. Η ζωή κάθε νεογέννητου και βρέφους είναι συνδεδεμένη με την οικογένεια και κυρίως με τη μητέρα.
Η σχέση αυτή μητέρας - παιδιού θα καθορίσει τη ποιότητα της ψυχοκινητικής ανάπτυξης του παιδιού. Οι γονείς συμμετέχουν στο θεραπευτικό πρόγραμμα χωρίς όμως να τους ανατίθεται εξολοκλήρου η ευθύνη της επιτυχίας ή της αποτυχίας των θεραπευτικών στόχων. Η ενημέρωση και η εκπαίδευση του απ' την πλευρά του παιδιατρικού θεραπευτή θα πρέπει να τους οδηγεί μέσα σε κλίμα αμοιβαίας κατανόησης και εμπιστοσύνης. Έχει σημασία η θεραπεία για να είναι αποτελεσματική να ξεκινά νωρίς σε ηλικία 3-6 μηνών ή τουλάχιστον μέχρι το 2ο έτος σε ελαφρότερες περιπτώσεις.
Διαγνωστικά εργαλεία
G.M.F.M. Gross Motor Function Measure.
Τεστ που σταθμίσθηκε ειδικά για Ε.Π. Ελέγχει την αδρή κινητική λειτουργία σε πέντε διαφορετικές περιοχές κινητικής συμπεριφοράς.
Επιδεξιότητες α)ύπτια - πλαινή β)γονατιστή γ)καθιστή και όρθια στάση δ)περπάτημα, πήδημα – τρέξιμο και ε)σκαρφάλωμα και επιδεξιότητες σε σκάλα.
G.M.P.M. Gross Motor Performance Measure
Μέτρηση αδρής κινητικής απόδοσης. Είναι ένα εργαλείο παρατήρησης που χρησιμοποιείται για την αξιολόγηση της ποιότητας της κίνησης. Χρησιμοποιείται μαζί με την κλίμακα Λειτουργίας Αδρής Κινητικότητας G.M.F.M.
Χαρακτηριστικά της ποιοτικής αξιολόγησης
- Ανεξάρτητη κίνηση
- Συντονισμός - συνέργεια
- Ευθυγράμμιση
- Μετατόπιση βάρους
- Σταθεροποίηση
G.M.F.C.S. Διεθνής Ταξινόμηση της Λειτουργικότητας.
Σύστημα Ταξινόμησης Αδρής Κινητικής Λειτουργίας για παιδιά με εγκεφαλική παράλυση. Βασίζεται στην κίνηση που ξεκινά αυθόρμητα μόνο του το παιδί με ιδιαίτερη έμφαση στην καθιστή θέση και τη βάδιση. Ορίσαμε 5 επίπεδα Ταξινόμησης.
ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ - ΠΑΘΗΣΕΙΣ
- Πρώιμη παρέμβαση σε πρόωρα υψηλού κινδύνου και τελειόμηνα.
- Αναπνευστική φυσικοθεραπεία σε νεογνά (τελειόμηνα - πρόωρα)
- Νευρομυικές διαταραχές
- Εγκεφαλική παράλυση
- Μυοπάθειες - Μυασθένειες
- Πάρεση βραχιονίου Πλέγματος
- Κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις
- Νευροεκφυλιστικά - Μεταβολικά νοσήματα
- Ελάχιστη εγκεφαλική δυσλειτουργία
- Ψυχοκινητική καθυστέρηση
- Αισθητηριακές διαταραχές
- Μετεγχειρητική αποκατάσταση λόγω ορθοπεδικών προβλημάτων
Μέθοδοι Παρέμβασης Θεραπευτικοί
- Νευροεξελικτική Αγωγή. Μέθοδος BOBATH.
- Baby Bobath
- S.I.
- Myofascial release